CFC là một hợp chất hữu cơ halogen hóa, từng được sử dụng rộng rãi trong các thiết bị làm lạnh, bình xịt, chất đẩy và dung môi. Tuy nhiên, do tác động nghiêm trọng đến tầng ozone và môi trường, việc sử dụng chất độc hại CFC đã bị cấm trên toàn cầu.
Chất độc hại CFC là khí gì?
CFC là viết tắt của Clorofluorocarbon, được phân loại là halocarbon, một loại hợp chất chứa các nguyên tử cacbon và nguyên tử halogen clo và flo. CFC cũng được biết đến dưới tên thương mại Freon
Tính chất hóa học của CFC là chất khí trơ, không dễ cháy nổ, đảm bảo an toàn khi sử dụng.
Trong thực tế, chất CFC được chia ra nhiều loại khác nhau như: CFC11, CFC13, CFC12. Ngoài ra, còn có CF2Cl2 hay còn gọi là Freon 12 hay F12, CHC1F2 hay còn gọi là F22, CCl4 hay CF4.
Ứng dụng Chất độc hại CFC trước đây
CFC trước đây được sử dụng trong các bình xịt như một dung môi và làm chất đẩy. CFC cũng là chất làm mát trong các hệ thống làm lạnh, máy điều hòa không khí và trong tủ lạnh. Cụ thể:
Vào cuối những năm 1800 và đầu những năm 1900, tủ lạnh sử dụng các loại khí như amoniac (NH3), metyl clorua (CH3Cl) và lưu huỳnh đioxit (SO2) làm chất làm lạnh. Sau một loạt các vụ tai nạn chết người vào những năm 1920 khi metyl clorua rò rỉ ra khỏi tủ lạnh, ba tập đoàn Mỹ là Frigidaire, General Motors và Du Pont đã hợp tác nghiên cứu để tìm ra chất thay thế.
Năm 1928, Thomas Midgley, Jr. của General Motors đã tổng hợp thành công CFC làm chất làm lạnh tủ lạnh. Tập đoàn Frigidaire đã được cấp bằng sáng chế số 1.886.339, cho công thức của CFC vào ngày 31 tháng 12 năm 1928. Năm 1930, General Motors và Du Pont thành lập Công ty Hóa chất Động học để sản xuất Freon (tên thương mại của Du Pont cho CFC) với số lượng lớn.
Tại thời điểm này, xác định CFC không độc hại, nên Freon đã trở thành chất làm mát được ưa chuộng trong các hệ thống điều hòa không khí lớn. Các quy định về sức khỏe cộng đồng tại nhiều thành phố của Hoa Kỳ đã được sửa đổi để chỉ định Freon là chất làm mát duy nhất có thể được sử dụng trong các tòa nhà công cộng.
Sau Thế chiến II, CFC được sử dụng làm chất đẩy cho thuốc xịt côn trùng, sơn, dầu xả tóc và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe khác.
Vào cuối những năm 1950 và đầu những năm 1960, CFC đã trở thành giải pháp làm mát tiết kiệm chi phí nhu cầu về điều hòa không khí trong ô tô, nhà ở và tòa nhà văn phòng. Sau đó, việc sử dụng CFC tăng vọt trên toàn thế giới với doanh số hàng năm đạt đỉnh điểm khoảng một tỷ đô la (Mỹ) và hơn một triệu tấn CFC được sản xuất.
Trong những năm 1960 đến 1990, CFC được sử dụng trong quá trình sản xuất vật liệu cách nhiệt để sử dụng trong các đường ống sưởi ấm khu vực, máy nước nóng, tấm sàn, tường, …. Hai vật liệu cách nhiệt phổ biến nhất có chứa CFC là PUR (polyurethane) và XPS (polystyrene).
Với Bình nóng lạnh, CFC làm chất cách nhiệt, có khả năng hấp thụ nhiệt tốt, làm chậm quá trình truyền nhiệt, giúp giữ nhiệt cho nước nóng bên trong bình.
Khí CFC có tác hại như thế nào?
Mặc dù từng được ưa chuộng nhờ khả năng làm lạnh hiệu quả, CFC đã bị cấm sử dụng trên toàn cầu do tác động nghiêm trọng đến tầng ozone. Mặt khác, CFC có cấu trúc phân tử khá chắc chắn, gồm các nguyên tử carbon liên kết với các nguyên tử flo và clo. Chính cấu trúc này đã mang lại cho CFC rất bền vững trong khí quyển, có thể tồn tại hàng thập kỷ.
Đối với bầu khí quyển
Các khí chlorofluorocarbon có tác dụng làm suy giảm tầng ozon mạnh. Khi CFC xâm nhập vào tầng bình lưu, dưới tác động của tia cực tím, chúng sẽ giải phóng các nguyên tử clo. Các nguyên tử clo này sẽ phá hủy tầng ozon. Tầng ozon mỏng hơn làm tăng bức xạ trên trái đất, làm giảm khả năng bảo vệ của tầng ozon đối với các tia cực tím có hại từ Mặt Trời.
Việc phá hủy tầng ozone đã khiến Trái Đất phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng như nóng lên toàn cầu, tăng cường tia cực tím, gây hại cho sức khỏe con người và sinh vật.
Đối với con người
Tác động đến sức khỏe có phần khác nhau giữa các loại chlorofluorocarbon. Phần lớn khí CFC là khí trơ, không ảnh hưởng nhưng một số loại chlorofluorocarbon có thể gây hại khi tiếp xúc với da hoặc gây kích ứng mắt nghiêm trọng.
Ngoài ra, do CFC làm mỏng tầng ozon, làm tia UV ảnh hưởng tiêu cực, tác động gián tiếp đến sức khỏe con người như làm tăng nguy cơ ung thư da, suy giảm thị lực, giảm khả năng miễn dịch,…
Đối với hệ sinh thái
Các khí chlorofluorocarbon thải ra không chỉ làm suy giảm tầng ôzôn mà còn là khí nhà kính tiêu biểu, làm tăng hiệu ứng khí nhà kính.
Hiệu ứng khí nhà kính tăng dẫn đến nhiệt độ trung bình trên Trái Đất tăng, ví dụ dẫn đến biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng cao. Một số loại chlorofluorocarbon có thể gây ra thiệt hại lâu dài cho các sinh vật dưới nước.
Đối với nguồn nước
Trong quá trình sản xuất cũng như sử dụng, các thiết bị làm lạnh như tủ lạnh, máy lạnh sử dụng CFC có thể bị rò rỉ, giải phóng CFC vào môi trường và xâm nhập vào nguồn nước ngầm.
CFC nhiễm vào nguồn nước làm thay đổi tính chất hóa học của nước, giảm hàm lượng oxy hòa tan và ảnh hưởng đến quá trình tự làm sạch của nước. Điều này gây độc cho các sinh vật sống dưới nước, đặc biệt là các sinh vật ở tầng sâu, nơi nồng độ oxy thấp. Từ đó, các sinh vật vùng nước nhiễm CFC dễ bị đột biến, giảm khả năng sinh sản cũng như suy giảm số lượng.
Mặt khác, CFC có khả năng tích tụ trong mô mỡ của các sinh vật biển, và thông qua chuỗi thức ăn, CFC có thể xâm nhập vào cơ thể con người, gây ra các vấn đề sức khỏe.
Chất độc hại CFC và mối quan hệ với Bình nóng lạnh
Việc sử dụng CFC nói chung và CFC trong bình nóng lạnh nói riêng đã bị hạn chế rất nhiều và thay thế bằng vật liệu khác do tác động tiêu cực đến môi trường.
Có thể bạn chưa biết: Bình nóng lạnh cao cấp Picenza, phần lớp cách nhiệt hiện nay được sử dụng là Polyurethan (PU) được bơm vào khoảng trống giữa vỏ nhựa và lõi bình với mật độ dày để giữ nhiệt và giảm tối đa tổn thất nhiệt khi đun nước nóng trong bình, giúp tiết kiệm điện, thân thiện với môi trường và an toàn tuyệt đối với người dùng
Khi chọn mua bình nóng lạnh, bạn nên ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Tham khảo thêm các dòng Máy tắm nước nóng chất lượng của Picenza: thân thiện với môi trường, không CFC độc hại, làm nóng nhanh, giữ nhiệt lâu và đặc biệt giá cả cực kỳ phù hợp với hộ gia đình:
Bình nóng lạnh
Bình nóng lạnh
Bình nóng lạnh
Bình nóng lạnh
Bình nóng lạnh
Bình nóng lạnh
Bình nóng lạnh
Bình nóng lạnh
